Έχει ΔΕΠΥ ;

Πώς μπορεί η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία να βοηθήσει στα συμπτώματα ΔΕΠΥ.

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια νευροαναπτυξιακή κατάσταση που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζετε την εστίαση και τη συμπεριφορά σας. Τα χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

• απροσεξία

• παρορμητικότητα

• υπερκινητικότητα

Η εκπαίδευση, η φαρμακευτική αγωγή και η θεραπεία είναι προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι ένας τύπος θεραπείας που εξετάζει πώς η σκέψη επηρεάζει τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα.

Η CBT μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε να αναγνωρίζετε ποιες σκέψεις προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες και συναισθήματα και πώς να τις αντικαταστήσετε με αυτές που εξυπηρετούν καλύτερα.

Είναι η CBT καλή για παιδιά με ΔΕΠΥ;

Η Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για τη ΔΕΠΥ μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για τα παιδιά. Μπορεί να τους διδάξει στρατηγικές και δεξιότητες αντιμετώπισης για πιο επιτυχημένη αυτορρύθμιση στα παιδιά.

Για παράδειγμα, ένας θεραπευτής CBT μπορεί να προτείνει σε ένα παιδί με ΔΕΠΥ να χρησιμοποιήσει έναν πρόγραμμα τύπου ημερολόγιο για να καταγράψει σημαντικές εργασίες ως έναν τρόπο προώθησης καλύτερης οργάνωσης. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να βρουν μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα  και να χρησιμοποιήσουν άλλα χρήσιμα εργαλεία όπως χρονόμετρα, ξυπνητήρια και ημερολόγια στα  κινητά τηλέφωνά τους.

Η CBT μπορεί επίσης να βοηθήσει τους νέους να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους. Η ζωή με ΔΕΠΥ μπορεί να είναι γεμάτη  άγχος κατά καιρούς, ιδιαίτερα η ζωή εκείνων  που ακούν τακτικά κριτική από ενήλικες και συνομηλίκους. Στην πραγματικότητα, εκτιμάται ότι περίπου το 60% των παιδιών με ΔΕΠΥ φανερώνουν  Αγχώδη διαταράχη , αναφέρει μια μελέτη του 2019.

Οι στρατηγικές της Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για τη ΔΕΠΥ μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του αντίκτυπου του άγχους μειώνοντας τη δύναμη των αρνητικών   σκέψεων, όπως:

• υποθέτοντας ότι οι άλλοι άνθρωποι τους σκέφτονται άσχημα,

• δίνουν  περισσότερη προσοχή στα λάθη παρά στις επιτυχίες,

• κατηγορώντας τους εαυτούς τους για περιστατικά εκτός ελέγχου,

• βλέποντας μόνο τα αρνητικά

• αισθανόμενοι  κατώτεροι  όταν εστιάζουν  στα δυνατά σημεία ενός άλλου ατόμου και αντίστοιχα

• πιστεύοντας ότι ένα μόνο λάθος ακυρώνει όλα τα καλά που έχουν κάνει οι ίδιοι.

• Χρησιμοποιώντας το «πάντα» ή το «ποτέ» για να περιγράψει αρνητικά συμβάντα, όπως «πάντα ξεχνάω το μεσημεριανό μου»

Η CBT θεραπεία  μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ευκολότερη ολοκλήρωση των εργασιών για παιδιά με ΔΕΠΥ. Ο καθαρισμός του δωματίου τους μπορεί να τους κάνει να νιώθουν ότι «θα πάρει για πάντα!» Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να τους διδάξει πώς να χωρίζουν μεγάλες εργασίες σε μικρότερες εργασίες. Για παράδειγμα, να μαζεύουν πρώτα τα ρούχα όταν καθαρίζουν το δωμάτιό τους.

Η θεραπεία σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή είναι συχνά η πιο επιτυχημένη προσέγγιση στη θεραπεία της ΔΕΠΥ. Αυτό συμβαίνει επειδή η φαρμακευτική αγωγή λειτουργεί γρήγορα για να μειώσει τον αντίκτυπο των συμπτωμάτων. Σε αντίθεση, η ψυχοθεραπεία διαρκεί περισσότερο για να λειτουργήσει, αλλά διδάσκει δεξιότητες που μπορούν να χρησιμοποιούν τα παιδιά σε όλη τη ζωή.

Είναι η CBT θεραπεία κατάλληλη για ενήλικες με ΔΕΠΥ;

 Τα στοιχεία δείχνουν ότι η CBT για τη ΔΕΠΥ μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των κοινών συμπτωμάτων ΔΕΠΥ σε ενήλικες.

Μια μελέτη του 2019 στην οποία συμμετείχαν 124 συμμετέχοντες εξέτασε εάν η CBT λειτουργεί καλύτερα μόνη της ή με φάρμακα για τη διαχείριση της ΔΕΠΥ.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ενώ η CBT βοηθά τόσο με όσο και χωρίς φάρμακα, τείνει να είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με φάρμακα για την υποστήριξη της διαχείρισης του χρόνου, των οργανωτικών δεξιοτήτων και άλλων δεξιοτήτων αυτορρύθμισης.

Τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να αντιμετωπίσουν προκλήσεις με την οργάνωση και τη διαχείριση του χρόνου. Η CBT μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσει με αυτό.

Πώς η CBT μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της ΔΕΠΥ

Φανταστείτε ότι έχετε προγραμματίσει μια εκδήλωση για μια εβδομάδα μακριά. Σκέφτεσαι: «Θα προετοιμαστώ την προηγούμενη μέρα».

Φτάνει αυτή η μέρα και δεν έχεις χρόνο και προσπαθείς να ετοιμαστείς. Η εκδήλωση δεν εξελίσσεται τόσο ομαλά όσο περιμένατε και ως αποτέλεσμα νιώθετε ανασφάλεια και άγχος.

Είναι η κοινή σκέψη «τώρα/όχι τώρα» με τη ΔΕΠΥ που έχει παρεμποδίσει τις προσπάθειες προγραμματισμού σας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχετε την τάση να βλέπετε τον χρόνο είτε ως τώρα (τις εργασίες που απαιτούν αμέσως ολοκλήρωση) , είτε όχι τώρα (όλα τα άλλα), ανεξάρτητα από το πόσο χρήσιμο μπορεί να είναι να προετοιμαστείτε περαιτέρω εκ των προτέρων.

Η CBT μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε και να προσαρμόσετε αυτόν τον τρόπο σκέψης.

Αντίθετα, μπορεί να σκεφτείτε, «Θα φτιάξω μια λίστα με όλα όσα πρέπει να κάνω για να προετοιμαστώ για την εκδήλωση». Από αυτή τη λίστα θα μπορούσατε να δημιουργήσετε ένα πρόγραμμα για την εβδομάδα που σας δίνει αρκετό χρόνο προετοιμασίας. Η εκδήλωση διεξάγεται ομαλά, συμβάλλοντας στη μείωση του στρες και του άγχους σας.

Η CBT μπορεί να μην καλύπτει όλους τους τομείς που απαιτούνται για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ. Για παράδειγμα, η CBT μπορεί να μην είναι σε θέση να αυξήσει το εύρος της προσοχής σας με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να αυξήσει η φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, μπορεί να σας βοηθήσει να κατευθύνετε την εστίασή σας με πιο παραγωγικούς τρόπους.

Ενώ η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να διευκολύνει την προσοχή, η CBT μπορεί να σας βοηθήσει να επιλέξετε τι να προσέξετε. Η θεραπεία CBT μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσει στον εντοπισμό του τρόπου βέλτιστης ιεράρχησης των εργασιών και στην ανάπτυξη καλύτερων οργανωτικών δεξιοτήτων.

Συχνά καθυστερείτε να βγείτε από το σπίτι; Μπορεί να οφείλεται στο ότι χρειάζεστε ένα καλύτερο σύστημα για να θυμάστε που τοποθετήσατε τα κλειδιά του αυτοκινήτου σας. Ο εντοπισμός του προβλήματος σάς βοηθά να το λύσετε, όπως ορίζοντας ένα σημείο για τα κλειδιά σας.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επισημάνουμε ότι κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται Εξατομικευμένα για το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα του πάσχοντα. Υπάρχουν  Αποτελεσματικά εργαλεία διαχείρισης των συμπτωμάτων ΔΕΠΥ που μπορεί να καταστήσει το παιδί – ενήλικα απόλυτα λειτουργικό στην καθημερινότητά του. Η καλύτερη θεραπεία αποτελεί πάντα ένα συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Απευθυνθείτε πάντα στον αρμόδιο κλινικό ψυχολόγο.