_edited.png){kind=small}
Μαρία Ηλέκτρα Αδραχτά Κλινική Ψυχολόγος
ΔΙΠΟΛΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Διπολική Διαταραχή. Μάθε πώς να την αναγνωρίζεις
Η διπολική διαταραχή ή αλλιώς γνωστή ως μανιοκατάθλιψη χαρακτηρίζεται από ακραίες μεταβολές στην διάθεση.
Άτομα που πάσχουν από διπολική διαταραχή παρουσιάζουν εναλλάξ επεισόδια κατάθλιψης με επεισόδια μανίας.
ΤΟ ΜΟΤΙΒΟ ΤΗΣ ΔΙΠΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Εάν έχετε διπολική διαταραχή, μπορεί να έχετε επεισόδια κατάθλιψης πιο τακτικά από επεισόδια μανίας ή το αντίστροφο.
Μεταξύ των επεισοδίων κατάθλιψης και της μανίας, μερικές φορές μπορεί να υπάρχουν περίοδοι όπου να έχετε μια «φυσιολογική» διάθεση.
Τα μοτίβα δεν είναι πάντα τα ίδια και μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν:
-
ταχεία εναλλαγή – όπου ένα άτομο με διπολική διαταραχή μεταβαίνει επανειλημμένα από την υψηλή στη χαμηλή φάση γρήγορα
-
μικτή κατάσταση – όπου ένα άτομο με διπολική διαταραχή εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης και μανίας μαζί. Για παράδειγμα, υπερδραστηριότητα με καταθλιπτική διάθεση.
*Εάν οι εναλλαγές της διάθεσής σας διαρκούν πολύ, αλλά δεν είναι αρκετά έντονες ώστε να πληρούν τα κριτήρια της διπολικής διαταραχής, μπορεί να διαγνωστεί μια ήπια μορφή της διπολικής διαταραχής που ονομάζεται κυκλοθυμία.
Τύποι Διπολικής Διαταραχής
-
Διπολική διαταραχή Ι
Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ενός τουλάχιστον επεισοδίου μανίας. (Τα μανιακά επεισόδια χαρακτηρίζουν μία συμπεριφορά που είναι πιο παρορμητική από ότι συνήθως, συχνά επειδή νιώθετε ανίκητοι ή ανέγγιχτοι.)
Συχνά εμφανίζονται επεισόδια υπομανίας (η υπομανία συχνά δεν επιφέρει συνέπειες στην εργασία, στο σχολείο ή στις σχέσεις σας). Τα επεισόδια υπομανίας δεν περιλαμβάνουν ψύχωση. Συνήθως δεν θα διαρκέσουν όσο τα επεισόδια μανίας ούτε απαιτούν ενδονοσοκομειακή περίθαλψη.
Με την υπομανία, μπορεί να αισθάνεστε πολύ παραγωγικοί και γεμάτοι ενέργεια, χωρίς ωστόσο να μπορείτε να παρατηρήσετε τις υπόλοιπες αλλαγές στη διάθεσή σας. Άνθρωποι που δεν σας γνωρίζουν καλά μπορεί να μην καταλάβουν την διαταραχή σας. Όσοι όμως είναι πιο κοντά σας, θα εντοπίσουν τη μεταβαλλόμενη διάθεσή σας και τα επίπεδα της ενέργειάς σας.
Η διάγνωση της διπολικής διαταραχής Ι απαιτεί τα ακόλουθα:
-
Τουλάχιστον ένα επεισόδιο μανίας που διαρκεί τουλάχιστον 1 εβδομάδα.
-
Συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργία.
-
Συμπτώματα που δεν σχετίζονται με άλλη ιατρική ή ψυχική κατάσταση υγείας ή χρήση ουσιών.
Θα μπορούσατε επίσης να εμφανίσετε συμπτώματα ψύχωσης ή και μανίας και κατάθλιψης (γνωστά ως μικτά χαρακτηριστικά). Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στην καθημερινότητα σας .
Εάν τα έχετε, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό το συντομότερο.
-
Διπολική διαταραχή ΙI
Χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο που διαρκεί τουλάχιστον δύο εβδομάδες, καθώς επίσης και από ένα επεισόδιο υπομανίας με διάρκεια 4 ημερών. Αυτός ο τύπος διπολικής διαταραχής παρουσιάζεται κυρίως στις γυναίκες σύμφωνα με τελευταίες έρευνες.
Η διάγνωση της διπολικής διαταραχής ΙI απαιτεί τα ακόλουθα:
-
Τουλάχιστον ένα επεισόδιο υπομανίας που διαρκεί 4 ημέρες ή περισσότερο και περιλαμβάνει 3 ή περισσότερα συμπτώματα υπομανίας.
-
Αλλαγές στη διάθεση και τη συνήθη λειτουργία που σχετίζονται με την υπομανία που μπορούν να παρατηρήσουν οι άλλοι, αν και αυτές μπορεί να μην επηρεάζουν απαραίτητα την καθημερινότητά σας.
-
Τουλάχιστον ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης που διαρκεί 2 εβδομάδες ή περισσότερο.
-
Τουλάχιστον ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης που περιλαμβάνει πέντε ή περισσότερα βασικά συμπτώματα κατάθλιψης που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή σας ζωή.
-
Συμπτώματα που δεν σχετίζονται με άλλη ιατρική ή ψυχική κατάσταση υγείας ή χρήση ουσιών.
Η Διπολική ΙΙ μπορεί επίσης να περιλαμβάνει συμπτώματα ψύχωσης, αλλά μόνο κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου κατάθλιψης. Θα μπορούσατε επίσης να αντιμετωπίσετε επεισόδια μικτής διάθεσης, πράγμα που σημαίνει ότι θα έχετε συμπτώματα κατάθλιψης και υπομανίας ταυτόχρονα.
Με τη διπολική ΙΙ, όμως, δεν θα βιώσετε μανία. Εάν έχετε μανιακό επεισόδιο, θα λάβετε διάγνωση διπολικού Ι.
-
Συμπτώματα κυκλοθυμίας
Η διάγνωση της κυκλοθυμίας απαιτεί:
-
Περιόδους υπομανιακών συμπτωμάτων και περιόδους συμπτωμάτων κατάθλιψης, εναλλασσόμενα με διάρκεια 2 ετών ή περισσότερο ( 1 έτος για παιδιά ).
-
Συμπτώματα που δεν πληρούν ποτέ τα πλήρη κριτήρια για ένα επεισόδιο υπομανίας ή κατάθλιψης.
-
Συμπτώματα που είναι παρόντα για τουλάχιστον τα μισά από τα 2 χρόνια και δεν λείπουν για περισσότερο από 2 μήνες κάθε φορά.
-
Συμπτώματα που δεν σχετίζονται με άλλη ιατρική ή ψυχική κατάσταση υγείας ή χρήση ουσιών.
-
Συμπτώματα που προκαλούν σημαντική αγωνία και επηρεάζουν την καθημερινή ζωή.
Οι διακυμάνσεις στη διάθεση χαρακτηρίζουν την κυκλοθυμία. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι λιγότερο σοβαρά από εκείνα της διπολικής Ι ή ΙΙ. Ωστόσο, τείνουν να διαρκούν περισσότερο, επομένως θα έχετε γενικά λιγότερο χρόνο χωρίς να εμφανίσετε συμπτώματα.
Η υπομανία μπορεί να μην έχει μεγάλη επίδραση στην καθημερινότητά σας. Η κατάθλιψη, από την άλλη πλευρά, συχνά οδηγεί σε πιο σοβαρή δυσφορία και επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα, ακόμα κι αν τα συμπτώματά σας δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο.
Εάν εμφανίσετε αρκετά συμπτώματα για να πληροίτε τα κριτήρια για ένα υπομανιακό ή καταθλιπτικό επεισόδιο, η διάγνωσή σας πιθανότατα θα αλλάξει σε άλλο τύπο διπολικής διαταραχής ή μείζονος κατάθλιψης, ανάλογα με την συμπτωματολογία σας.
Θεραπεία διπολικής διαταραχής
Πολλές θεραπείες μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής. Αυτές περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία, συμβουλές και μέτρα του τρόπου ζωής. Ορισμένες φυσικές θεραπείες μπορούν επίσης να έχουν οφέλη.
Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι ένας τύπος θεραπείας που μέσω της ομιλίας βοηθά να εντοπίσετε και να αντιμετωπίσετε μη χρήσιμες σκέψεις και να αλλάξετε τα ανεπιθύμητα μοτίβα της συμπεριφοράς σας.
Η θεραπεία σας προσφέρει ένα ασφαλές περιβάλλον για να συζητήσετε όλους τους αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης των συμπτωμάτων σας. Ο θεραπευτής θα σας προσφέρει την κατάλληλη υποστήριξη και θα σας δώσει τις κατάλληλες θεραπευτικές οδηγίες για:
-
Την κατανόηση των προτύπων σκέψης.
-
Την αναπλαισίωση των ενοχλητικών συναισθημάτων.
-
Την μάθηση και εξάσκηση χρήσιμων στρατηγικών αντιμετώπισης.
