_edited.png){kind=small}
Μαρία Ηλέκτρα Αδραχτά Κλινική Ψυχολόγος
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ - ΑΙΤΙΑ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Την σημερινή εποχή ο περισσότερος κόσμος βιώνει καθημερινά δραματικές καταστάσεις με την πανδημία, τους υγειονομικούς περιορισμούς, την επαγγελματική αβεβαιότητα, την κοινωνική ανισορροπία, το στρες, κ.α.
Εξαιτίας αυτής της κατάστασης έχουν πολλαπλασιαστεί τα ψυχολογικά προβλήματα και οι αγχώδεις διαταραχές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι τελευταίες έρευνες δυστυχώς δείχνουν συντριπτική αύξηση του κλονισμού της ψυχικής υγείας των ανθρώπων δημιουργώντας ανησυχητικές προβλέψεις.
Ιδιαίτερα ο φόβος της πανδημίας έχει προκαλέσει στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μικροβιοφοβία και ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, επιδεινώνοντας την ψυχολογική πίεση και το στρες.
Όλη αυτή η συσσωρευτική ψυχολογική επιβάρυνση σε καθημερινή βάση, έχει δημιουργήσει καταθλιπτικά φαινόμενα σε πολλούς συνανθρώπους μας.
Τι είναι η κατάθλιψη
Η κατάθλιψη είναι μία ψυχική νόσος που προκαλεί ψυχικό πόνο και επηρεάζει την συμπεριφορά, τις λειτουργικές, τις πνευματικές και τις σωματικές ικανότητες του πάσχοντα. Η κατάθλιψη αποτελεί μία μορφή αναπηρίας.
Η ετυμολογία της λέξης κατάθλιψη, προέρχεται από το ρήμα καταθλίβω που σημαίνει συμπιέζω - καταπιέζω.
Η κατάθλιψη αποτελεί ένα αυξανόμενο πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας και εμφανίζεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες ανεξαρτήτως φύλου.
Τα πιο κοινά είδη κατάθλιψης είναι:
-
Η μείζων κατάθλιψη που αποτελεί την σοβαρή μορφή της νόσου η οποία εκδηλώνεται με σωρεία συμπτωμάτων που επηρεάζουν τον ασθενή στην καθημερινότητα του, καθιστώντας τον ανίκανο να εργαστεί ακόμη και να κοιμηθεί ή να φάει.
-
Η χρόνια δυσθυμία η οποία είναι λιγότερο έντονη, αλλά επηρεάζει σημαντικά τον καθημερινό τρόπο ζωής του πάσχοντα, προκαλώντας του ψυχικές και λειτουργικές ανωμαλίες.
-
H διπολική κατάθλιψη η οποία προκαλεί εναλλαγές στην διάθεση και τις συναισθηματικές λειτουργίες και συμπεριφορές του πάσχοντα.
-
Άλλα είδη κατάθλιψης είναι: η άτυπη κατάθλιψη, η εποχιακή κατάθλιψη, η επιλόχειος κατάθλιψη και η διαταραχή προσαρμογής.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης
Τα πιo συνηθισμένα συμπτώματα είναι η συνεχόμενη θλίψη, η μελαγχολία, το άγχος και η εσωτερική δυσφορία καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας για μεγάλο χρονικό διάστημα (μήνες, χρόνια).
Βασικά συμπτώματα επίσης είναι οι αρνητικές σκέψεις (πχ σκέψεις θανάτου, φοβίες), οι αρνητικές σκέψεις για τους άλλους και το κοινωνικό περιβάλλον, η έλλειψη ενεργητικότητας, η ανησυχία και η απαισιοδοξία για το μέλλον.
Άλλα συμπτώματα είναι:
-
Η μειωμένη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση (αισθήματα και σκέψεις ενοχής)
-
Η δυσκολία στην συγκέντρωση και στην σκέψη
-
Η αποφυγή κοινωνικών συναναστροφών και δραστηριοτήτων
-
Η απώλεια ευχαρίστησης
-
Οι διαταραχές στον ύπνο (ξύπνημα πολλές φορές στη διάρκεια της νύχτας, ξύπνημα και αδυναμία να ξανακοιμηθεί)
-
Οι διαταραχές στην όρεξη (ανορεξία, υπερφαγία, βουλιμία)
-
Η κόπωση και η αίσθηση εξάντλησης
-
Οι ανεξήγητοι ψυχοσωματικοί και μυοσκελετικοί πόνοι (πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι, ναυτίες, πόνοι στο στήθος, κ.α.)
-
Η μειωμένη ερωτική επιθυμία, κ.α.
-
Οι τάσεις αυτοκτονίας ή και αυτοκαταστροφής (πχ σκέψεις αυτοκτονίας, αυτοτραυματισμοί)
Ποια είναι τα αίτια της κατάθλιψης
Η κατάθλιψη μπορεί να μην έχει ένα και μοναδικό αίτιο αλλά να προκληθεί από πολλούς και διαφορετικούς συσσωρευτικούς και παρατεταμένους παράγοντες, όπως το χρόνιο στρες, την κακοποίηση, τη γονεϊκή αποστέρηση, τα προσωπικά προβλήματα, τα έντονα αγχωτικά γεγονότα της ζωής, το πένθος, την απόλυση από την εργασία, το διαζύγιο, τις οικονομικές δυσκολίες, μία σοβαρή ασθένεια, κ.α.
Ωστόσο μεγάλο ρόλο παίζουν οι γενετικοί παράγοντες, γι΄αυτό και κάποια άτομα είναι πιο επιρρεπή να εκδηλώσουν τη νόσο.
Η χημική βιολογία του εγκεφάλου, η λειτουργία των νευροδιαβιβαστών και οι ορμόνες, έχουν διαφορά από άνθρωπο σε άνθρωπο και επηρεάζουν διαφορετικά την σταθερότητα της ψυχικής διάθεσης με αποτέλεσμα κάποια άτομα να έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη.
Επίσης οι γυναίκες έχουν την τάση να εμφανίσουν κατάθλιψη συχνότερα από τους άνδρες λόγω ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της εμμηνόπαυσης.
Άλλα αίτια εμφάνισης της κατάθλιψης μπορεί να είναι φαρμακευτικά και παθολογικά, όπως:
-
Ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές μπορεί να έχουν καταθλιπτικές παρενέργειες.
-
Οι ενδοκρινικές παθήσεις, πχ θυρεοειδοπάθειες.
-
Οι παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος, πχ αλτσχάιμερ, πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, εγκεφαλικά επεισόδια, κ.α.
-
Οι λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος, πχ λοιμώδης μονοπυρήνωση.
-
Γενετικά - Το οικογενειακό ιστορικό αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης κατάθλιψης.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της κατάθλιψης
Αν δεν αντιμετωπιστεί η κατάθλιψη οδηγεί τον πάσχοντα σε κοινωνική, εργασιακή και οικογενειακή απομόνωση.
Πολλές φορές ο πάσχων στρέφεται στο αλκοόλ και στις εξαρτησιογόνες ουσίες.
Οι σοβαρές μορφές κατάθλιψης που δεν αντιμετωπίζονται θεραπευτικά, μπορεί να οδηγήσουν τον πάσχοντα σε πράξεις αυτοτραυματισμού και αυτοκτονικότητας.
Επιπλέον η κατάθλιψη που δεν αντιμετωπίζεται προδιαθέτει για άνοια.
Πως γίνεται η διάγνωση της κατάθλιψης
Ο κλινικός ψυχολόγος θα διαγνώσει τη νόσο στον καταθλιπτικό ασθενή βάσει αξιολόγησης του ιστορικού του και των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων που νιώθει.
Ποια είναι η θεραπεία για την κατάθλιψη
Το μεγάλο πρόβλημα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, είναι να αποδεχθεί ο ίδιος ο ασθενής ότι χρειάζεται ιατρική βοήθεια από τον κλινικό ψυχολόγο.
Η κλινική κατάθλιψη με την κατάλληλη θεραπεία έχει πολύ καλή πρόγνωση.
Η Γνωσιακή και Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία αποτελεί μία αποτελεσματική μορφή θεραπείας πρώτης γραμμής, που βοηθά τον πάσχοντα να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει τους λόγους και τα αίτια της νόσου.
Ο ειδικός ψυχολόγος με κατάλληλες τεχνικές διερευνά όλα τα κίνητρα και μοτίβα συμπεριφοράς του ασθενούς, ενώ ταυτόχρονα θέτει τους θεραπευτικούς στόχους που ανακουφίζουν τον πάσχοντα και ενισχύουν ην ψυχική και συναισθηματική του υγεία.
